Deur Sanette Viljoen

Wanneer ’n persoon onroerende eiendom koop, word daar altyd gevra wat se items gesien word  as permanente aanhegting en word dus dan ingesluit in die koop. Baie mense was al teleurgesteld nadat hulle ’n huis gekoop het en die verkoper het sekere items verwyder wat hulle aangeneem het was deel van die koop. Die toonaangewende gesag op hierdie gebied is die saak van MacDonald Ltd  v Radin NO and the Potchefstroom Dairies & Industries Co Ltd 1915 AD 454.

In hierdie saak is bevind dat daar drie vrae is wat gevra moet word om te bepaal of iets ’n permanente aanhegting tot ’n huis is:

1. Is die relevante aanhegting van so aard dat dit deel van die onroerende eiendom vorm?
2. Is dit fisies vasgeheg?
3. Was dit die bedoeling dat dit permanent aan die eiendom vas moet wees?

Die sleutelvraag en ook die belangrikste van die bogenoemde drie is wat was die bedoeling van die eienaar toe hy die item aangebring het? Was die bedoeling dat dit permanent aangeheg word?

Daar is ’n beslissing in die ou Transvaalse afdeling wat bepaal het dat ’n stoof ’n permanente aanhegting was en nie verwyder mag word nie, maar in Natal se howe was hierdie beginsel nie toegepas nie en kon die verkoper sy stoof uithaal en saam met hom neem.

Daarom is dit belangrik om altyd te vra wat die bedoeling was toe die item aangebring was. Is die stoof in die muur ingebou en die uitleg van die kombuis van so aard dat slegs daardie stoof daar sal pas, of is dit ’n losstaande stoof?

Daar is ook omstandighede waar losstaande items gesien kan word as permanente aanhegtings. Hier is ’n paar voorbeelde van permanente aanhegtings, losstaande of nie, op die basis dat dit wesenlike bykomstighede is:

• ’n Ingeboude kroeg van kiaat en saam met die kroeg is ses kiaatkroegstoele. Die hele kroeg pas by mekaar met dieselfde oortreksels, dieselfde vorm, dieselfde hout. Die ses losstaande kroegstoele sal dan beslis gesien word as permanente aanhegtings.
• Sleutels is tog roerende items, maar word gesien as permanente aanhegtings.
• Gordynrelings, sowel die gordynringe en die hakke wat die gordyne vashou, word gesien as permanente aanhegtings.
• Swembadnet of enige ander net wat spesifiek ontwerp is om oor die swembad te pas, saam met die hakke wat spesifiek in die plaveisel gemonteer is en vir die swembad gemaak is.
• Volvloermatte wat spesifiek gesny is om in jou huis se vloerplan in te pas. Los matte word hierby uitgesluit, tensy die los mat spesifiek gesny is volgens jou vertrek se vloerplan.